PHÁP LUẬT VỀ SỞ HỮU TRÍ TUỆ TRONG KỶ NGUYÊN MỚI

Tóm tắt

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyển đổi số và cách mạng công nghiệp 4.0, sở hữu trí tuệ (SHTT) ngày càng trở thành yếu tố then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội, khoa học - công nghệ và văn hóa. Pháp luật về SHTT không chỉ đóng vai trò bảo hộ quyền lợi của tác giả, chủ sở hữu mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, cạnh tranh lành mạnh và hội nhập quốc tế.  Ở Việt Nam, mặc dù pháp luật SHTT đã có nhiều bước tiến, nhưng hệ thống hiện hành vẫn tồn tại những “điểm nghẽn” như: Thiếu định nghĩa thống nhất về tài sản trí tuệ và tài sản số; bất cập trong cơ chế sở hữu, định giá và thương mại hóa tài sản từ ngân sách nhà nước; hạ tầng đổi mới sáng tạo và dữ liệu còn manh mún; khó khăn trong thực thi quyền và xử lý vi phạm trên môi trường số, đặc biệt với các sản phẩm do AI tạo ra; cũng như hạn chế trong phân quyền và nguồn nhân lực... Bài viết phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn của pháp luật về SHTT, chỉ ra những cơ hội và thách thức trong kỷ nguyên mới, đồng thời đề xuất định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật SHTT ở Việt Nam, gắn với chuẩn mực quốc tế và yêu cầu phát triển bền vững.